آداب رفتن به رستوران
آگوست 5, 2025
مشترکات غذایی ایران و افغانستان
آگوست 25, 2025
آداب و رسوم غذا خوردن در کشورهای مختلف
آداب غذا خوردن در کشورهای مختلف بازتابی از فرهنگ، تاریخ و شیوه زندگی مردم آن سرزمین است. هر کشور قوانین نانوشته و سنت‌های خاصی دارد که نشان‌دهنده احترام، مهمان‌نوازی و ارزش‌گذاری به نعمت غذاست؛ از صدای بلند کشیدن نودل در ژاپن که نشانه لذت بردن است، تا استفاده از دست راست برای خوردن در کشورهای عربی، یا هنرآمیز بودن صرف غذا در فرانسه. آشنایی با این تفاوت‌ها نه‌تنها تجربه سفر و غذا خوردن را لذت‌بخش‌تر می‌کند، بلکه نشانه‌ای از احترام به فرهنگ میزبان است.
برای مثال، در بسیاری از کشورهای آسیایی مثل ژاپن و چین، استفاده صحیح از چاپ‌استیک و حتی طریقه قرار دادن آن روی میز اهمیت ویژه‌ای دارد، در حالی که در هند، سنت دیرینه غذا خوردن با دست راست همچنان رایج و محترم شمرده می‌شود. در اروپا، صرف غذا معمولاً با آرامش، نظم و رعایت دقیق آداب میز همراه است، به‌ویژه در کشورهایی مانند فرانسه یا ایتالیا که غذا خوردن بخشی از هنر زندگی به شمار می‌رود.
در کشورهای عربی و اسلامی، آغاز وعده با گفتن «بسم‌الله»، مهمان‌نوازی گرم، و پذیرایی با خرما و قهوه عربی ریشه‌ای عمیق در سنت‌ها دارد. حتی در برخی فرهنگ‌ها، نشانه‌های خاصی در پایان یا ادامه پذیرایی وجود دارد؛ مثلاً تکان دادن فنجان قهوه در مجالس عربی علامت پایان نوشیدن است.
شناخت و رعایت این آداب نه‌تنها باعث برقراری ارتباط بهتر با مردم بومی می‌شود، بلکه تجربه سفر و غذا خوردن را برای گردشگران به یک ماجراجویی فرهنگی واقعی تبدیل می‌کند. این احترام به فرهنگ میزبان، درهای دوستی و تعامل را باز می‌کند و باعث می‌شود طعم غذا با خاطره‌ای خوش در ذهن باقی بماند.
مهم‌ترین آداب غذا خوردن در ژاپن
- شروع با “ایتادا کیماسو” (Itadakimasu)
پیش از شروع غذا، همه با گفتن این جمله به معنای «با سپاس غذا را آغاز می‌کنم» قدردانی خود را از آشپز، کشاورزان و طبیعت ابراز می‌کنند. پایان با “گُچیسوساما دیشیتا” (Gochisousama deshita)
پس از اتمام غذا، این جمله به معنای «از این پذیرایی لذت بردم» گفته می‌شود که نشانه احترام به میزبان یا رستوران است.نحوه استفاده از چاپ‌استیک (هاشی)
هرگز چاپ‌استیک را عمودی در برنج فرو نکنید، زیرا این حالت در مراسم عزاداری استفاده می‌شود.
چاپ‌استیک را به کسی تعارف نکنید یا از چاپ‌استیک خود برای گذاشتن غذا در چاپ‌استیک دیگران استفاده نکنید (این کار نیز یادآور مراسم خاکسپاری است).
از چاپ‌استیک برای اشاره کردن یا بازی کردن استفاده نکنید.
صدای بلند در خوردن نودل
در ژاپن، کشیدن نودل با صدا نه‌تنها بی‌ادبی نیست بلکه نشانه لذت بردن از غذاست و حتی به خنک شدن رشته‌ها کمک می‌کند.جایگاه کاسه و بشقاب
هنگام خوردن برنج یا سوپ، کاسه را نزدیک دهان بگیرید.
خم شدن بیش از حد به سمت میز برای رسیدن به غذا نشانه بی‌نزاکتی است.
نوشیدن سوپ
در سوپ میسو یا سایر سوپ‌ها، مایع را مستقیم از کاسه می‌نوشند و مواد جامد را با چاپ‌استیک می‌خورند.پرداخت در رستوران‌ها
معمولاً انعام دادن در ژاپن مرسوم نیست و حتی می‌تواند بی‌احترامی تلقی شود؛ هزینه را دقیقاً مطابق فاکتور پرداخت کنید.
مهم‌ترین آداب غذا خوردن در چین
۱. آغاز غذا
پیش از شروع، معمولاً میزبان یا بزرگ‌تر جمع اولین کسی است که به غذا دست می‌زند.
گاهی میزبان با تعارف کردن یک لقمه به مهمانان آغاز می‌کند تا فضای صمیمی ایجاد شود.
۲. استفاده از چاپ‌استیک (Chopsticks)
هرگز چاپ‌استیک را عمودی در برنج فرو نکنید، زیرا یادآور مراسم عزاداری است.
چاپ‌استیک را به طرف دیگران اشاره ندهید و با آن‌ها بازی نکنید.
از چاپ‌استیک خود برای برداشتن غذا از ظرف مشترک استفاده نکنید؛ معمولاً قاشق یا چاپ‌استیک مخصوص سرو وجود دارد.
۳. خوردن و تمام کردن غذا
در فرهنگ سنتی چین، خالی گذاشتن بشقاب می‌تواند به معنای نرسیدن غذا تعبیر شود، پس بهتر است کمی غذا باقی بگذارید.
خوردن همه برنج موجود در کاسه، نشانه احترام به میزبان است، اما در برخی مناطق کمی باقی گذاشتن غذا نشانه سیری است.
۴. سرو نوشیدنی و چای
ریختن چای برای دیگران قبل از پر کردن فنجان خود، نشانه احترام و ادب است.
وقتی کسی برایتان چای می‌ریزد، رسم است که دو انگشت خود را به آرامی روی میز بزنید تا از او تشکر کنید.
۵. فضای جمعی غذا
غذا معمولاً به‌صورت اشتراکی وسط میز گرد (معمولاً میز گرد چرخان یا Lazy Susan) قرار می‌گیرد و همه از آن استفاده می‌کنند.
مهمانان بهتر است در ابتدا از غذاهای نزدیک به خود بردارند و صبر کنند تا میزبان غذاهای خاص را تعارف کند.
۶. آداب گفتگو و رفتار
صحبت کردن با دهان پر یا ایجاد صدای بلند هنگام جویدن، در مناطق زیادی از چین پسندیده نیست (به جز در خوردن نودل که صدا طبیعی است).
احترام به بزرگ‌ترها در سر میز بسیار مهم است؛ حتی جای نشستن هم بر اساس سن یا جایگاه تعیین می‌شود.
مهم‌ترین آداب غذا خوردن در فرانسه
۱. اهمیت زمان و آرامش
در فرانسه عجله کردن برای صرف غذا بی‌ادبی محسوب می‌شود؛ وعده‌ها معمولاً طولانی و همراه با گفت‌وگو هستند.
صرف ناهار یا شام ممکن است دو تا سه ساعت طول بکشد و شامل چندین بخش (پیش‌غذا، غذای اصلی، پنیر، دسر و قهوه) باشد.
۲. آداب نشستن و شروع غذا
منتظر بمانید تا میزبان بگوید “Bon appétit” (بون آپِتی) تا همه با هم شروع کنند.
دست‌ها باید همیشه روی میز و قابل‌دید باشند، اما آرنج‌ها نباید روی میز قرار بگیرد.
۳. استفاده از کارد و چنگال
کارد در دست راست و چنگال در دست چپ نگه داشته می‌شود (برخلاف برخی کشورها که بعد از برش، کارد کنار گذاشته می‌شود).
بریدن نان با دست مرسوم است، نه با چاقو.
۴. نان و همراهی غذا
نان معمولاً مستقیماً روی سفره یا پیش‌دست قرار می‌گیرد، نه در بشقاب اصلی.
تکه‌ای نان برای کمک در جمع کردن سس یا غذا از بشقاب استفاده می‌شود، اما فرو بردن نان در سوپ رایج نیست.
۵. نوشیدنی‌ها
نوشیدنی (به‌خصوص شراب یا آب معدنی) همراه غذا سرو می‌شود و پر کردن لیوان دیگران قبل از خودتان نشانه ادب است.
نوشیدن قبل از گفتن “Santé” (به سلامتی) رایج نیست.
۶. آداب پایان غذا
قهوه معمولاً در پایان وعده غذایی و بعد از دسر سرو می‌شود، نه همراه با آن.
گذاشتن کارد و چنگال به‌صورت موازی روی بشقاب، علامت پایان غذاست.
مهم‌ترین آداب غذا خوردن در هند
۱. غذا خوردن با دست
در بسیاری از مناطق هند، به‌ویژه در وعده‌های سنتی، غذا با دست راست خورده می‌شود.
دست چپ در فرهنگ سنتی برای کارهای غیرتمیز استفاده می‌شود، بنابراین استفاده از آن برای غذا خوردن بی‌احترامی محسوب می‌شود.
قبل و بعد از غذا، شستن کامل دست‌ها ضروری است.
۲. نشستن و پذیرایی
در مهمانی‌های سنتی، نشستن روی زمین و خوردن غذا روی سینی‌های فلزی یا برگ موز رایج است.
میزبان معمولاً غذا را با دست یا ملاقه مستقیماً در بشقاب یا برگ مهمان می‌گذارد.
۳. ترتیب خوردن غذا
در وعده‌های هندی، معمولاً همه غذاها (برنج، نان، سبزیجات، خوراک‌های گوشتی، ترشی و ماست) هم‌زمان روی میز یا سینی سرو می‌شوند.
رسم است که ابتدا مزه‌ای از هر غذا را امتحان کنید.
۴. احترام به میزبان
خوردن اولین لقمه بعد از میزبان یا بزرگ‌تر جمع نشانه ادب است.
تمام کردن کامل غذای بشقاب، نشانه رضایت از پذیرایی است.
۵. محدودیت‌های مذهبی
بسیاری از هندوها گیاه‌خوار هستند و مصرف گوشت گاو را ممنوع می‌دانند.
مسلمانان هند گوشت خوک مصرف نمی‌کنند و به ذبح اسلامی (حلال) پایبندند.
در مراسم مذهبی، غذا پیش از سرو به خدایان تقدیم می‌شود (Prasad).
۶. نوشیدن و همراهی غذا
آب یا نوشیدنی معمولاً در لیوان‌های فلزی یا مسی سرو می‌شود.
نوشیدن مایعات در حین لقمه گرفتن کمتر رایج است؛ بیشتر در پایان وعده نوشیدنی صرف می‌شود.
مهم‌ترین آداب غذا خوردن در ایتالیا
۱. وعده‌ها و زمان‌بندی
وعده‌ها معمولاً در ساعت‌های مشخص سرو می‌شوند؛ مثلاً ناهار بین ۱۲:۳۰ تا ۱۴:۰۰ و شام بعد از ۱۹:۳۰.
خوردن وعده اصلی در ساعات غیرمعمول چندان رایج نیست، مگر در مناطق توریستی.
۲. آغاز و پایان غذا
پیش از شروع، معمولاً میزبان یا یکی از افراد “Buon appetito” (بون آپِتیتو) می‌گوید.
پایان غذا معمولاً با قهوه اسپرسو همراه است، نه دسر شیرین (دسر قبل از قهوه سرو می‌شود).
۳. آداب استفاده از کارد و چنگال
پاستا را با چنگال می‌پیچند، استفاده از قاشق برای پاستا در جمع رسمی چندان رایج نیست.
بریدن اسپاگتی با چاقو بی‌ادبی محسوب می‌شود.
۴. قوانین نان و پنیر
نان همراه غذا سرو می‌شود، اما آن را با روغن زیتون یا کره پیش از وعده اصلی نمی‌خورند (این عادت بیشتر در کشورهای دیگر است).
پنیر فقط روی برخی غذاها (مثل پاستای گوشتی یا سبزیجات) ریخته می‌شود، نه روی پاستاهای دریایی.
۵. نوشیدنی‌ها
کاپوچینو و قهوه لاته معمولاً فقط صبح‌ها همراه صبحانه نوشیده می‌شود؛ بعد از ظهر یا شام سفارش آن عجیب است.
شراب یا آب معدنی نوشیدنی‌های معمول سر میز هستند.
۶. فرهنگ گفت‌وگو
غذا خوردن فرصتی برای صحبت و صمیمیت است، نه عجله.
صحبت کردن با دست (ژست‌های معروف ایتالیایی) کاملاً طبیعی است، حتی حین صرف غذا.
مهم‌ترین آداب غذا خوردن در ایران
۱. آغاز غذا
پیش از شروع، معمولاً همه با گفتن «بسم‌الله» یا دعا، آغاز وعده را اعلام می‌کنند.
شروع خوردن معمولاً بعد از بزرگ‌تر یا میزبان انجام می‌شود.
۲. احترام به مهمان
ایرانی‌ها به مهمان‌نوازی شهرت دارند؛ میزبان سعی می‌کند انواع غذاها را برای مهمان فراهم کند و بارها او را به خوردن بیشتر تعارف می‌کند.
تعارف بخش جدایی‌ناپذیر سفره ایرانی است، هرچند مهمان می‌تواند با ادب آن را بپذیرد یا رد کند.
۳. چیدمان و سرو غذا
در گذشته و در مهمانی‌های سنتی، سفره روی زمین پهن می‌شد و همه به‌صورت دایره‌وار دور آن می‌نشستند. امروزه میز هم رایج است.
نان در کنار بسیاری از غذاها سرو می‌شود و گاهی جایگزین قاشق برای خوردن خورش‌ها و کباب‌هاست.
۴. آداب حین صرف غذا
صحبت کردن با دهان پر پسندیده نیست.
لقمه‌های کوچک برداشتن و خوردن با آرامش نشانه ادب است.
ریخت و پاش غذا یا باقی گذاشتن زیاد آن خوشایند نیست، چون نشان‌دهنده بی‌احترامی به نعمت است.
۵. پایان غذا
پس از صرف غذا، گفتن «دست شما درد نکند» یا «خدا قوت» به میزبان رایج است.
در مهمانی‌ها معمولاً بلافاصله بعد از غذا چای یا دسر سرو می‌شود.
مهم‌ترین آداب غذا خوردن در امارات
۱. آغاز غذا
پیش از شروع، معمولاً همه با گفتن «بسم‌الله» غذا را آغاز می‌کنند.
در مجالس سنتی، بزرگ‌تر یا میزبان لقمه اول را برمی‌دارد و سپس دیگران شروع می‌کنند.
۲. غذا خوردن با دست راست
در بسیاری از وعده‌های سنتی، غذا با دست راست خورده می‌شود.
استفاده از دست چپ برای خوردن، در فرهنگ سنتی بی‌احترامی محسوب می‌شود.
۳. پذیرایی سنتی
در مهمانی‌ها و مناسبت‌های خاص، پیش از غذا قهوه عربی (قهوه مُر) و خرما سرو می‌شود.
گرفتن فنجان با دست راست و تکان دادن آن پس از نوشیدن، علامت پایان پذیرایی است.
۴. نشستن و سرو غذا
در مجالس سنتی، نشستن روی زمین و صرف غذا از یک ظرف بزرگ مشترک (مخصوصاً برای غذاهایی مثل مچبوس یا هریس) رایج است.
همه مهمانان به نوبت از قسمت جلوی خود در ظرف مشترک غذا برمی‌دارند.
۵. رفتار حین غذا
صحبت با دهان پر یا ایجاد صدای بلند هنگام جویدن پسندیده نیست.
در فرهنگ امارات، اصرار میزبان به خوردن بیشتر و تعارف مکرر نشانه محبت و مهمان‌نوازی است.
۶. ماه رمضان
در طول ماه رمضان، خوردن و آشامیدن در مکان‌های عمومی قبل از غروب آفتاب ممنوع است، حتی برای گردشگران غیرمسلمان.
پس از اذان مغرب، وعده افطار با خرما و آب یا شیر آغاز می‌شود و سپس غذاهای اصلی سرو می‌شود.
